Bahasa Jiwa Bangsa |
Kebanyakan ahli bahasa
tidak bersependapat mengenai Akronim dan Singkatan. Akronim. Singkatan dan
pelambangan terletak di bawah proses abreviasi iaitu proses morfologis yang
mengubah leksem atau gabungan leksem menjadi kependekan Prof.Dr.E. ( Zaenal
Arifin,M.Hum dan Dra.Junaiyah,H.M. M.Hum, 2007 : 13 ). Ada ahli bahasa yang
meletakkan akronim dalam ayat tunggal manakala ada yang tidak bersetuju
meletakkan akronim dalam ayat tunggal. Menurut Kamus Dewan Edisi Ketiga (2008 :
47) menyatakan bahawa kata tunggal ialah
kata yang terdiri daripada satu bentuk dasar. Kamus Dewan Edisi Ketiga turut
menyatakan bahawa akronim tergolong dalam kata tunggal ( 2008 : 48 ). Menurut
Asmah Haji Omar dalam bukunya Nahu Kemas Kini, akronim terdiri daripada kata
selapis dan boleh mengalami proses morfologi sebagaimana kata selapis.
Akronim
pada asasnya terbentuk daripada proses penggabungan singkatan beberapa
perkataan dan membentuk satu perkataan yang utuh. Menurut Kamus Tatabahasa Dewan
( 2008: 66 ) menyatakan akronim boleh terbentuk menggabungkan huruf awal suku
kata atau dengan menggabungkan huruf awal dan suku kata daripada satu rangkai
kata dan kemudiannya dilafazkan menjadi seperti perkataan. Indonesia contohnya
memiliki banyak sistem akronim dan singkatan. Oleh itu mereka memiliki cara
khas untuk mewujudkan singkatan dan akronim dalam bahasa mereka. Dalam
melakukan rujukan mengenai singkatan dan akronim biasanya mereka akan melakukan
rujukan pada buku Pedoman. Dalam buku Karya Tulis Ilmiah Sosial : menyiap, menulis,
mencermati ( 2004 : 184 ) membawakan contoh pemilu atau pimilihan umum
untuk rakyat Indonesia. Dalam buku itu, penulis telah mempersoalkan ejaan Pemilu
yang ditulis dengan huruf besar (atau dalam bahasa Indonesia disebut sebagai p
kapital ) sedangkan pemilu bukan nama diri.
Dalam
buku yang bertajuk Pedoman Umum Pembentukan Istilah (1993:21) menyatakan bahawa istilah akronim ialah
gabungan huruf awal perkataan,gabungan suku kata atau gabungan kombinasi huruf
dan suku kata dari baris kata yang diperlakukan sebagai kata contohnya :
a ) Felda –
Federal Land Development Authority ( Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan ).
b ) Mara
– Majlis Amanah Rakyat
c ) Pernas
– Perbadanan Nasional Berhad.
Kamus Tatabahasa
Dewan ( 2008:66 ) menyatakan akronim boleh terbentuk melalui tiga proses, iaitu
daripada gabungan huruf awal rangkai kata yang membentuk kata nama Khas
contohnya
a ) ABIM –
Angkatan Belia Islam Malaysia
Kedua,akronim
boleh terbentuk daripada gabungan suku kata dengan huruf awal atau gabungan
suku kata dengan suku kata dan merupakan kata nama khas contohnya,
a ) Mara –
Majlis Amanah Rakyat
Ketiga, gabungan
suku kata dengan suku kata yang ditulis dengan huruf kecil kerana buka kata
nama khas contohnya
a ) tadika – taman
didikan kanak-kanak,
b ) pemilu –
pemilihan umum.
Dalam
buku teks untuk Sekolah Menengah Atas Indonesia iaitu Cendikia Berbahasa, memuatkan
juga proses pembentukan akronim yang juga terdiri daripada tiga cara,iaitu:
1 ) Akronim nama
diri yang merupakan gabungan huruf awal deretan perkataan dengan huruf kapital
( huruf besar ) dan cara ini sama dengan cara yang dikemukan oleh Kamus Dewan
pada contoh satu, contohnya
a ) LAN –
Lembaga Administrasi Negara
2 ) Akronim
hasil gabungan suku kata atau gabungan suku kata dengan huruf contohnya
a ) Iwapi –
Ikatan Wanita Pengusaha Indonesia
3 ) Akronim yang bukan nama diri yang berpa
gabungan huruf, suku kata daripada baris yang ditulis dengan huruf kecil
contohnya
a ) pemilu –
pemilihan umum.
Menurut
Asmah Haji Omar, akronim merupakan singkatan yang terhasil daripada
penggabungan daripada huruf-huruf atau suku-suku kata dalam urutan dua kata
atau lebih. Menurut Asmah Haji Omar lagi, akronim terdiri daripada kata selapis
dan boleh mengalami proses morfologi sebagaimana kata selapis.
Singkatan
ialah bentuk istilah yang dipendekkan melalui tiga cara ( Pedoman Umum
Pembentukan Istilah, 1993 : 20 ) iaitu:
i. Istilah yang
terdiri daripada satu huruf atau lebih tetapi bentuk lisannya sesuai dengan
bentuk istilahnya contohnya:
a ) kg –
Kilogram
b ) cm –
centimeter
c ) mm –
millimeter
ii. Istilah yang memiliki satu huruf tetapi
dilisankan dengan satu huruf ke satu huruf contohnya :
a ) Dap –
Democratic Action Party
b ) Mca –
Malayan Chinese Association
c ) Mic –
Malayan Indian Conggress
iii. Istilah
yang dibentuk dengan meninggalkan sebahagian unsurnya contohnya sebagaimana
yang dinyatakan dalam buku Pedoman Umum Pembentukan Istilah:
a ) ekspress –
kereta api ekspress
b ) lab –
labotarium
c ) harian –
surat khabar harian.
Tujuan penutur menggunakan akronim dan
singkatan ialah supaya penutur kalimat yang dituturkan tidak terlalu panjang (
Prof.Dr.E. Zaenal Arifin,M.Hum dan Dra.Junaiyah,H.M. M.Hum, 2007 : 14 ).
Tiada ulasan:
Catat Ulasan