( Datuk Bahaman )
Dalam
kekayaan Negeri Pahang pula beberapa pegawai British seperti
Weld,Clifford,Clark,Smith telah menyatakan bahawa Pahang merupakan negeri yang
terkaya dan lebih kaya daripada Perak.Oleh itu,sekitar tahun 1880,saudagar-saudagar
British telah mendesak British supaya campurtangan di Negeri Pahang atas dasar
ekonomi dan kepentingan politik.Di Pahang British tidak mempunyai sebab untuk
campurtangan seperti Negeri Perak,maka semasa pemerintahan Wan Ahmad,Gabenor
Negeri-Negeri Selat iaitu Sir Andrew Clark dan juga penggantinya Sir William
Jervois telah menawarkan khidmat nasihat untuk pentadbiran Negeri Pahang namun
ditolak. Penolakan ini mungkin disebabkan Wan Ahmad melihat apa yang berlaku di
Perak dimana Sultan kehilangan kuasa melainkan dalam urusan keagamaan dan adat
resam Melayu sahaja. Semasa Sir Frederick Weld menjadi Gabenor,beliau melihat
bahawa Tanah Melayu sebagai tempat yang sesuai untuk pelaburan modal British.
Oleh itu,usaha gigih dilakukan oleh British untuk campurtangan di Pahang
melalui pelbagai cara seperti ugutan,pujukan,tawaran,amaran dan juga
manipulasi.Kebanyakan pegawai British ini bertindak sendirian tanpa persetujuan
daripada Pejabat Tanah Jajahan di London.Mereka bertindak demikian kerana pegawai
British ini melihat kepentingan yang ada pada Negeri-Negeri di Tanah Melayu.
Lord Kimberley selaku pegawai tinggi di
Pejabat Tanah Jajahan British di London telah mengarahkan supaya Sir Andrew
Clark mengambil langkah untuk meluaskan kuasa di Tanah Melayu pada waktu itu
walaupun kerajaan tidak bersetuju kerana takut akan memberi bebanan kepada
Kerajaan British.Atas arahan Kimberley tersebut,pegawai British sering
mengintai peluang yang ada di Negeri Melayu untuk campurtangan dan kemasukan
imigran cina dan eropah ke Pahang telah membuka peluang tersebut kerana
kedatangan imigran ini telah menimbulkan masalah kepada keamanan kepada Pahang.Bendahara
yang memerintah Pahang telah memberikan banyak konsesi kepada saudagar cina ini
dibuktikan dengan pemberian tanah seluas 518 000 hektar kepada seorang saudagar
cina yang bernama Lim Ah San pada tahun 1882.Selain itu,Bendahara Pahang juga
telah memberikan konsesi tanah seluas 233 100 hektar kepada George Scaife.
Selain itu,Maharaja Johor turut mendapat konsesi di Raub yang kaya dengan
pengeluaran hasil emas.Oleh itu,British melihat peri pentingnya campurtangan di
Pahang bagi membolot segala kekayaan Pahang.
Selain itu,campurtangan keatas Pahang perlu
dilakukan kerana British bimbang dengan kedatangan kuas barat lain seperti
Jerman dan Perancis yang berminat dengan dengan Tanah Melayu.Disebabkan
itu,Pejabat Tanah Jajahan di London telah mengubah dasarnya yang tidak mahu
campurtangan kepada dasar yang campurtangan.Oleh itu,pegawai British sering
mencari peluang bagi meletakkan seorang residen di Pahang bagi menguasai negeri
ini.Kematian Salim bin Akil yang dipercayai seorang rakyat British yang
dilahirkan di Pulau Pinang telah cuba di ambil kesempatan oleh Sir Federick
Weld untuk campurtangan.Beliau telah meminta bantuan sebuah kapal perang untuk
mengalahkan Pahang namun permintaannya ditolak.Frank Swetteham telah memujuk
Bendahara Pahang untuk menerima seorang residen British namun Bendahara tetap
enggan kerana dipercayai nasihat daripada Maharaja Johor.Oleh itu,pada
1885,telah ditandatangani satu perjanjian antara British dan Maharaja Johor
dimana Johor dilarang campurtangan urusan negeri lain tanpa pengetahuan Gabenor
British.Maharaja Abu Bakar telah menolong British dalam rancangan kali ini
kerana baginda telah berhutang 140,000 dolar dengan British dan ini merupakan
cara baginda untuk berbaik dengan British sekaligus dapat menjaga kemerdekaan
Johor dan menaikan imej baginda.Pada Oktober 1887,satu perjanjian telah
ditandatangani dimana seorang ejen British
telah diletakkan di Pahang iaitu Hugh Clifford namun taraf sebagai ejen
ini masih mempunyai kuasa yang sedikit dan British masih cuba mencari jalan
untuk meletakkan seorang residen.Hugh Clifford telah menjadi pegawai British
pertama di Pahang selepas menandatangi satu perjanjian di Pekan antara British
dan Wan Ahmad.
Pada April 1888,Maskelyn selaku Pengarah
Syarikat Pahang Corporation Limited telah menulis surat kepada Setiausaha
Negeri bagi Tanah Jajahan,Lord Knutsford bagi menyatakan bahawa Bendahara
Pahang telah menamatkan konsesi syarikat atas alasan pihak syarikat gagal
membayar wang sepatutunya dibayar.Maskelyn telah meminta knutsford campurtangan
di Pahang bagi melindungi syarikat.Ini turut disokong oleh akhbar British di
Singapura yang menyatakan bahawa apa-apa pertolongan perlu diberikan kepada
Pahang Corporaion Limited.Pada Febuari,seorang cina yang bernama Chan You Wee
atau Goh Hui dalam rekod British telah mati ditikam di hadapan Istana Pahang.Bendahara
Pahang juga telah mengakui tanggungjawab keatas kematian Goh Hui dan dengan itu
meminta kerjasama dengan British. Ini merupakan peluang baik untuk British
campurtangan.Gabenor Cecil Smith telah menulis surat kepada Lord Knutsford
menyatakan ini merupakan peluang baik untuk campurtangan.
Kematian Goh Hui telah membuka peluang kepada
British untuk meletakkan seorang Residen di Pahang.Perjanjian tersebut
ditandatangani pada 24 Ogos 1888.Dengan penempatan Residen,keadaan negeri
Pahang tidak ubah seperti yang berlaku di Perak.Residen pertama adalah
J.P.Rodger.Beliau menghadapi masalah dalam menjalankan tugas apabila Wan Ahmad
tidak menyenanginya apabila membawa 25 orang Sikh sebagai pengiringnya.Sistem
Residen hanya dilaksanakan secara sepenuhnya pada Julai 1889.Pada waktu
itu,Hugh Cliffor yang pernah menjadi pegawai di Pahang menjadi penguasa kepada
pasukan Polis yang terdiri dari 50 sikh dan 150 Melayu di Hulu Pahang.Pahang
tidaklah sekaya Perak dan Selangor yang banyak mengeluarkan bijih timah.Sultan
Ahmad sebetulnya tidak bersetuju dengan campurtangan yang berlaku.Oleh
itu,baginda telah melantik Tengku Mahmud sebagai pemangku raja di Pulau Tawar
Hulu Pahang.Oleh itu,J.P.Rodger terpaksa berulang alik ke Pulau Tawar untuk
memaklumkan sesuatu kepada pemangku raja.Hugh Clifford yang menjadi pemangku
residen telah melakukan risikan bagi memudahkannya jika berlaku sesuatu yang
laur jangka.Penentangan oranng Melayu berlaku pada masa ini bila mana hak
mengutip cukai telah diserahkan kepada British.Antara penentang ialah Datuk
Bahaman atau Orang Kaya Pahlawan Semantan yang mendapat gelaran Datuk Setia
Perkasa Pahlawan kerana menunjukkan kehandalan semasa perang Selangor dan
Perang Pahang.Belaiu enggan berhenti mengutip cukai dikawasan Semantan walaupun
telah ditegah oleh British.British telah membina balai polis di Lubuk Tena bagi
memerhatikan gelagat Datuk Bahaman.Tok Raja telah diperintahkan untuk memujuk
Datuk Bahaman dan datang ke Pulau Tawar.Datuk Bahaman tidak mengendahkan
perkara itu bahkan telah pergi ke Kelantan untuk membeli senjata.
Selepas pulang dari Kelantan ,beliau
melihat British masih berkawal di Lubuk Tena.Memikirkan kemungkinan sesuatu
yang buruk berlaku beliau telah menghantar surat kepada British untuk
menyerahkan hak memungut cukai kepada British dengan ganti rugi 6000 dolar setahun.Namun
beliau masih memungut cukai dikawasan Semantan.British telah menuduh Datuk
Bahaman memungut cukai secara haram dan telah memaksa Sultan Ahmad melucutkan
pangkat Datuk Bahaman sebagai Datuk Setia Perkasa Pahlawan.Datuk Bahaman telah
mengugut untuk menyerang Lubuk Tena.British telah menghantar 25 tenaga tambahan
bagi mempertahankan balai polis berkenaan.Ketua balai telah diberi kuasa
menangkap Datuk Bahaman.3 orang pengikut Datuk Bahaman telah ditangkap atas
alasan mengeluarkan hasil hutan tanpa kebenaran,perbicaraan dilakukan di Lubuk
Tena juga.Datuk Bahaman telah menyerang Lubuk Tena dan mencerakan 3 orang polis
dan berjaya menawan balai polis tesebut.J.P.Rodger yang berada di Selangor
segera pulang dan apabila tiba di Raub beliau mengarahkan supaya semua balai
polis yang bersempadan dengan Semantan dilengkapkan dengan anggota yang
mencukupi.
Atas desakan British ,Sultan Ahmad dan
Tengku Ali memimpin 1000 tentera Melayu dan berjaya menewaskan Datuk
Bahaman.Sultan Ahmad memberi pengampuan penuh kepada meraka yang pulang ke
kampung dalam masa sebulan.Pada Mac 1882,Datuk Bahaman telah menyerang kembali
Lubuk Tena tetapi berjaya ditewaskan pula oleh pemangku raja.British telah
menawarkan 2000 dolar kepada mereka yang berjaya menangkap Datuk Bahaman.Penentangan
Datuk Bahaman telah menyebabkan beberapa lagi pembesar Pahang turut menetang
British antaranya Tok Gajah,Mat Kilau dan Tok Raja.British dan Sultan Ahmad
bersetuju melantik Tok Raja untuk memujuk Datuk Bahaman dan Tok Gajah unutk
menyerah.Datuk Bahaman telah ke Terengganu dan Kelantan.Selepas mendapat
kekuatan,mereka telah menyerang balai polis di Kuala Tembeling pada 14 Jun
1894.Tok Raja telah mengetui pasukan polis menyerang Datuk Bahaman dan berjaya
menewaskannya.Lt Kolonel Walker dan Hugh Clifford telah ditugaskan untuk
memburu Datuk Bahaman sehingga ke Kelantan dan Terengganu.Serangan keatas Kuala
Tembeling merupakan serangan yang terakhir dalam siri penentangan di Pahang
apabila Datuk Bahaman telah menyerah kepada Siam dan telah dibawa ke Bangkok
pada November 1895.Tok Gajah dan Mat Kilau diura-ura meninggal di Terengganu.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan