( Dol Said )
Naning
merupakan sebuah kawasan kecil yang bersempadan antara Melaka dengan Negeri
Sembilan.Naning juga antara kawasan yang terlibat dalam pembentukan persekutuan
yang diwujudkan oleh orang Minangkabau sekitar abad ke 15.Oleh itu,Naning
merupakan antara kawasan yang mengamalkan adat perpatih dan penduduknya hanya
sekitar 5000 orang.Konflik di Naning bukan sahaja berlaku pada zaman British
namun ia sudah berlaku sejak zaman Belanda lagi dimana ketua Naning pada masa
itu tidak mengaku berada dibawah kekuasaan Belanda.Oleh itu,Belanda telah
bertindak menyerang Naning dan memerintahkan supaya Naning membayar satu
persepuluh dari hasilnya.Namun kutipan hasil di Naning agak sukar dan merugikan
Belanda sehingga penduduk Naning hanya perlu membayar 400 gantang iaitu satu
perseribu dari hasil Naning.Pada tahun 1801,Dol Said iaitu penghulu Naning
telah menandatangani satu perjanjian dengan British dimana Naning hanya akan
menjual hasilnya kepada Melaka sahaja.British sedaya upaya untuk meletakkan
Naning dibawah kekuasaannya,ini kerana tiada bukti jelas yang menunjukkan
Naning berada dibawah Melaka.Satu peluang terbuka untuk British terbuka apabila
Penghulu Naning telah menghukum mati keluarga pembunuh bukannya pembunuh itu
sendiri sedangkan Penghulu Naning telah dicabut kuasa dari menjatuhkan hukuman
mati.
Apabila Gabenor British melawat Melaka,Dol
Said enggan untuk menemuinya bahkan Dol Said telah mula melakukan gangguan
kepada Syarikat Hindia Timur yang menjalankan pembancian di Naning.Dalam usaha
pembancian itu,tentera turut dihantar untuk melakukan tugas terbabit.Churh
iaitu Penolong Residen Melaka telah memberitahu Dol Said bahawa “ Syarikat
tidak pernah berniat untuk mengganggu kebebasan dirinya sendiri
tetapi....Naning adalah sebahagian daripada Melaka dan tertakluk pada peraturan
yang sama”.Pada bulan Oktober 1829 sekali lagi Gabenor melawat Melaka namun Dol
Said tidak juga mahu berjumpanya bahkan telah siap berperang.Gabenor memang
hendak berperang namun Pengarah di London menghalang walaupun tidak mendapat
cukai satu persepuluh.Pada Julai 1831,seramai 150 sepai dan 2 pucuk meriam enam
paun dibawa untuk menyerang Naning.Serangan ini gagal kerana British tidak tahu
akan keadaan kawasan Naning selain Naning turut menerima bantuan dari Rembau
yang diketuai oleh Syed Syaaban.Selepas perang itu,British telah pergi ke
Rembau dan memberi jaminan bahawa Rembau tidak akan diserang oleh British
bahkan diberi kemerdekaan dan kedaulatan.Perang Naning kedua telah berlaku pada
Mac 1832,dimana British pula dibantu oleh Rembau.Dalam peperangan ini,British
berjaya mengalahkan Dol Said dan daerah Naning telah ditawarkan kepada Penghulu
Rembau namun penghulu Rembau tidak mahu dan dijadikan wilayah Melaka.Dol Said
diberi rumah di Melaka dan juga pencen sebanyak 100 rupee sebulan.